De 6 smaken in Ayurvedische voeding
Ayurveda onderscheidt 6 smaken in voeding. De ayurvedische keuken streeft ernaar om deze alle 6 in een maaltijd te verwerken. De 6 smaken zijn: zoet, zuur, zout, bitter, wrang en scherp. De smaken zijn weer verbonden met de 5 elementen en ook met de dosha’s.
Misschien klinkt dit wat vaag. Als je je echter realiseert dat een smaak, zoals onze smaakpapillen die waarnemen, iets zegt over de chemische samenstelling, dan kun je ook begrijpen dat bepaalde smaken verbonden zijn aan bepaalde soorten voedingsmiddelen.
Zoete smaken
Zure smaken
Zouten
Bitter
Wrang
Scherp
De smaak zoet bestaat uit de elementen water en aarde. Het is een opbouwende smaak. Als je veel zoet eet, heeft dat een opbouwend effect op het lichaam. Een lichaam waarin Kapha-dosha overheerst, ook water en aarde, zal met veel zoete smaak in de voeding sneller in omvang toenemen dan een lichaam waarin Vata-dosha de overhand heeft. De laatste is juist wel gebaat bij een extra portie water en aarde!
Betekent dit dat Kapha zoete smaken zou moeten vermijden? Nee. Zoete smaken vormen de basis van onze voeding, naast zure smaken. Onze voeding moet vooral granen en groenten bevatten. Vrijwel overal in de wereld is het dagelijkse menu van oudsher op granen en groenten gebaseerd. De smaken zout, bitter, wrang en scherp dienen wel aanwezig te zijn, maar in kleinere hoeveelheden. Betekent dit dat we veel suiker moeten eten? Nee. Wat wij kennen als suiker is geraffineerde suiker. Behalve dat er geen enkel mineraal of spore-element in zit, is de nasmaak van suiker zuur. Het effect van veel met suiker gezoete producten eten is dan ook verzuring. En dit verstoort dan weer opname en transport van mineralen en spore-elementen in je lichaam.
Eigenlijk heeft geen enkel voedingsmiddel maar 1 smaak. Door Ayurveda zijn voedingsmiddelen meer dan 1000 jaar geleden geklassificeerd. Aanvankelijk zijn ze mondeling overgedragen, maar later is dat schriftelijk vastgelegd. Ze zijn geklassificeerd naar overheersende smaken, naar het effect na de vertering en ten slotte naar effect op het lichaam op de langere termijn. Hierin is de Ayurveda uniek.